თეირანის სამხრეთით მთებში დამალული ფორდოუს ურანის გამდიდრების ობიექტი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ირანის ბირთვული ამბიციებისთვის და ისრაელის მთავარი სამიზნეა.
- შესაძლოა, ისრაელმა ირანზე დომინირება მოახერხა, მაგრამ ფორდოუს ბირთვული ობიექტი, რომელიც, ძალიან ღრმად არის მიწისქვეშ, ისრაელის იარაღისთვის ჯერჯერობით მიუწვდომელია.
არსებული ინფორმაციით, დღეს მხოლოდ აშშ-ს აქვს ბომბი, რომელსაც ფორდოუს განადგურება ძალუძს. ამ ფაქტორმა, შესაძლოა მნიშვნელოვნად გააფართოოს ომის მასშტაბები.
-
აი, რა ვიცით საიდუმლო ობიექტის შესახებ, რომელზეც ირანი ამტკიცებს, რომ მხოლოდ სამოქალაქო მიზნებისთვისაა განკუთვნილი, მაგრამ ისრაელი მას ეგზისტენციალურ საფრთხედ მიიჩნევს.
ისრაელის პრემიერ-მინისტრის, ბენიამინ ნეთანიაჰუს განცხადებით, ირანი ძალიან ახლოსაა ბირთვული ბომბის შექმნასთან. ისრაელი მიიჩნევს, რომ ეს, სავარაუდოდ, თვეების, მაქსიმუმ ერთი წლის საკითხია.
-
რა დონეზე განვითარდა ობიექტი ამდენი წლის განმავლობაში?
მიმდინარე წლის მარტში, ეროვნული დაზვერვის დირექტორმა, ტულსი გაბარდმა, კონგრესს განუცხადა, რომ ირანის გამდიდრებული ურანის მარაგი „უმაღლეს დონეზე“ და „უპრეცედენტო იყო არაბირთვული იარაღის მქონე სახელმწიფოსთვის“.
თუმცა, მან იქვე აღნიშნა, რომ ამერიკული დაზვერვა „კვლავ თვლის, რომ ირანი არ ქმნის ბირთვულ იარაღს“.
ამასობაში, მაისში გამოქვეყნებული ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს ბოლო კვარტალური ანგარიში, აჩვენებს, რომ ირანს საკმარისი რაოდენობის ურანი ჰქონდა დაგროვილი, რომელიც 60%-იან სისუფთავემდე იყო გამდიდრებული (იარაღისთვის ვარგისიანობის საჭიროა 90%-მდე), რათა პოტენციურად ცხრა ბირთვული იარაღი შეექმნა.
ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს ხელმძღვანელის განცხადებით, ვერ იძლევა გარანტიას, რომ ირანის ბირთვული პროგრამა მხოლოდ მშვიდობიანი ხასიათისაა.
-
რა არის ურანის გამდიდრების ობიექტი – ფორდოუ?
ფორდოუს ურანის გამდიდრების ობიექტი აგებულია ჩრდილოეთ ირანის ციცაბო მთებში, თეირანიდან სამხრეთით დაახლოებით 96 კილომეტრში, ქალაქ ყუმთან ახლოს. ის შექმნილია საჰაერო დარტყმებისადმი მდგრადობისთვის და მისი სიღრმე მას ჩვეულებრივი ბომბებისგან იცავს.
კომპლექსი თავდაპირველად წარმოადგენდა გვირაბების სერიას, რომელსაც ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსი იყენებდა.
ბირთვული ობიექტის მშენებლობა, სავარაუდოდ, 2006 წელს დაიწყო და ირანმა მისი არსებობა საჯაროდ 2009 წელს, მას შემდეგ აღიარა, რაც ობიექტი დასავლეთის სადაზვერვო სააგენტოებმა გამოავლინეს.
ვარაუდობენ, რომ ფორდოუ შედგება ორი მთავარი გვირაბისგან, რომლებშიც განთავსებულია ურანის გამდიდრებისთვის გამოყენებული ცენტრიფუგები, ასევე უფრო მცირე გვირაბების ქსელისგან.
ვარაუდობენ, რომ მიწისქვეშა კომპლექსში ექვსი შესასვლელი გვირაბია.
მიწის ზემოთ არის ერთი დიდი შენობა და გზა, რომელიც ახლომდებარე ობიექტამდე მიდის.
-
რამდენად შეუღწევადია ფორდოუ?
ფორდოუს მდებარეობის სიღრმე ისრაელის სამხედროებისთვის უნიკალურ გამოწვევას წარმოადგენს. მასზე თავდასხმა საჭირო იქნება ბუნკერ-გამაძლიერებელი საბრძოლო მასალით, რომელსაც შეუძლია ზედაპირის სიღრმეში შეღწევა.
როგორც ვარაუდობენ, ისრაელს აქვს ასეთი იარაღი, მაგრამ მას მხოლოდ 10 მეტრზე ნაკლები სიღრმის სამიზნეების დარტყმა შეუძლია.
თუმცა, აშშ-ს აქვს ბომბი, რომელსაც შეუძლია ამ სამუშაოს შესრულება: ეს არის 13.6 ტონიანი GBU-57A/B (MOP).