ალიევის ყოფილი სიძე, რომელსაც ჩვენში ნანისთან ჩაწერილი დუეტით იცნობენ, აზერბაიჯანში პირველ კაზინოს აშენებს – რატომ გადაწყდა მისი მუსლიმური სალოცავების მახლობლად აშენება?

აზერ­ბა­ი­ჯან­ში პირ­ვე­ლი კა­ზი­ნო ქვეყ­ნის ყვე­ლა­ზე კონ­სერ­ვა­ტი­უ­ლი მუს­ლი­მუ­რი სოფ­ლის მახ­ლობ­ლად აშენ­დე­ბა.

სო­ფელ ნარ­და­რან­თან ახ­ლოს, რო­მე­ლიც წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ბა­ქოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას­თან და­პი­რის­პი­რე­ბა­ში იყო, ამ­ჟა­მად აზერ­ბა­ი­ჯა­ნელ-რუსი ბიზ­ნეს­მე­ნის, ემინ აგა­ლა­რო­ვის სა­კუთ­რე­ბა­ში არ­სე­ბუ­ლი კუ­რორ­ტი მდე­ბა­რე­ობს.

კას­პი­ის ზღვის ყუ­რე­ში, ხე­ლოვ­ნურ ნა­ხე­ვარ­კუნ­ძულ­თან, თეთ­რი საკ­რუ­ი­ზო ლა­ი­ნე­რი დგას, რო­მე­ლიც გარ­შე­მორ­ტყმუ­ლია სა­ცუ­რაო აუ­ზით, ბა­ღე­ბი­თა და ნა­პი­რის­კენ მი­მა­ვა­ლი ას­ფალ­ტის გზე­ბით. 11-სარ­თუ­ლი­ა­ნი აპარტ-ოტე­ლის, სა­ხე­ლად Caspian Dream Liner -ის დი­ზა­ი­ნე­რე­ბი მას “არ­ქი­ტექ­ტუ­რულ შე­დევ­რს“ უწო­დე­ბენ. ყვე­ლა­ზე პა­ტა­რა, ჯერ კი­დევ ასა­შე­ნე­ბე­ლი ბი­ნე­ბის ფა­სე­ბი ნა­ხე­ვა­რი მი­ლი­ო­ნი დო­ლა­რი­დან იწყე­ბა.

• სწო­რედ აქ იგეგ­მე­ბა აზერ­ბა­ი­ჯა­ნის ერ­თა­დერ­თი კა­ზი­ნოს აშე­ნე­ბა – ის ევ­რო­პა­ში ყვე­ლა­ზე დიდი უნდა იყოს.

კომ­პლექ­სი კუ­რორტ Sea Breeze – ს ნა­წი­ლი იქ­ნე­ბა, რო­მე­ლიც მო­ი­ცავს უკვე და­ჯავ­შნილ თა­უ­ნ­ჰა­უ­სებ­სა და ვი­ლებს, სა­კონ­ცერ­ტო დარ­ბა­ზებს და მა­ღა­ლი კლა­სის რეს­ტორ­ნებს. აქ მდი­და­რი აზერ­ბა­ი­ჯა­ნე­ლე­ბი და რუ­სე­თი­დან ჩა­მო­სუ­ლი ხალ­ხი ცხოვ­რო­ბენ.

“ღა­რი­ბი რუ­სე­ბი თბი­ლის­სა და ერე­ვან­ში მი­დი­ან, მდიდ­რე­ბი კი “სი ბრიზ­ში“, – ამ­ბობს BBC-ის ერთ-ერთი თა­ნა­მო­სა­უბ­რე.

• ბა­ქო­დან და ქვეყ­ნის მთა­ვა­რი სა­ერ­თა­შო­რი­სო აე­რო­პორ­ტი­დან 30 კი­ლო­მეტრზე ნაკ­ლებ მან­ძილ­ზე მდე­ბა­რე­ობს სო­ფე­ლი ნარ­და­რა­ნი.

ეს ღა­რი­ბი, კონ­სერ­ვა­ტი­უ­ლი და რე­ლი­გი­უ­რი სო­ფე­ლია, რომ­ლის მიმ­დე­ბა­რე­დაც 18 წე­ლია კუ­რორ­ტი შენ­დე­ბა. მო­სახ­ლე­ო­ბას ცენ­ტრა­ლურ მთავ­რო­ბას­თან ბრძო­ლის ხან­გრძლი­ვი და სის­ხლი­ა­ნი ის­ტო­რია აქვს.

ნარ­და­რა­ნი ტი­პურ აზერ­ბა­ი­ჯა­ნულ სო­ფელს ჰგავს, ია­ფ­ფა­სი­ა­ნი კირ­ქვის სახ­ლე­ბით, ბა­ქოს ძვე­ლი გა­რე­უბ­ნე­ბის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი უმუ­შევ­რო­ბი­თა და სი­ღა­რი­ბით. მა­ცხოვ­რებ­ლე­ბი ძი­რი­თა­დად პენ­სი­ე­ბი­თა და სხვა ად­გი­ლე­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლით ცხოვ­რო­ბენ, სა­კუ­თა­რი ბა­ღე­ბი­დან იკ­ვე­ბე­ბი­ან. აქ სა­შუ­ა­ლო ხელ­ფა­სე­ბი, ბა­ქო­ში არ­სე­ბუ­ლი ხელ­ფა­სე­ბის თით­ქმის ნა­ხე­ვა­რია.

1990-იან წლებ­ში ნარ­და­რა­ნი ცნო­ბი­ლი იყო ყვა­ვი­ლე­ბი­სა და პო­მიდვ­რის მოყ­ვა­ნით, რო­მელ­საც რუ­სეთ­ში ყიდ­დნენ, თუმ­ცა შემ­დეგ დიდ­მა კომ­პა­ნი­ებ­მა ისი­ნი ბიზ­ნე­სი­დან გა­მო­დევ­ნეს.

სოფ­ლის ყვე­ლა­ზე გა­მორ­ჩე­უ­ლი თვი­სე­ბა თა­ვად ნარ­და­რა­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბაა. აქ ყვე­ლა­ზე რე­ლი­გი­უ­რი კონ­სერ­ვა­ტი­უ­ლი ხალ­ხი ცხოვ­რობს.

“ნარ­და­რა­ნი აზერ­ბა­ი­ჯა­ნის­თვის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ფე­ნო­მე­ნია; ის მუს­ლი­მე­ბის რე­ლი­გი­უ­რი ცენ­ტრია. იქ რამ­დე­ნი­მე ძვე­ლი მე­ჩე­თია, რომ­ლე­ბიც ლე­გენ­დებ­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი, სა­დაც მთე­ლი აზერ­ბა­ი­ჯა­ნი­დან ჩა­მო­სუ­ლი მომ­ლოც­ვე­ლე­ბი მი­დი­ან,“ – გან­მარ­ტავს ის­ტო­რი­კო­სი არიფ იუ­ნუსო­ვი, წიგ­ნის “ის­ლა­მი აზერ­ბა­ი­ჯან­ში“ ავ­ტო­რი.

სსრკ-ს დაშ­ლის­თა­ნა­ვე, ნარ­და­რან­ში და­არ­სდა აზერ­ბა­ი­ჯა­ნის ის­ლა­მუ­რი პარ­ტია. ად­გი­ლობ­რი­ვი ხალ­ხი არ მა­ლავ­და თა­ვის პრო­ი­რა­ნულ შე­ხე­დუ­ლე­ბებს – ქვეყ­ნებს ში­ი­ტუ­რი ის­ლა­მი აერ­თი­ა­ნებს და პარ­ტია ირა­ნულ თე­ოკ­რა­ტი­ას წარ­მა­ტე­ბის ის­ტო­რი­ად აღიქ­ვამ­და. ბა­ქოს­თვის, რო­მელ­საც თე­ი­რან­თან და­ძა­ბუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა აქვს, ეს პრობ­ლე­მას წარ­მო­ად­გენ­და.

1995 წელს იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრომ პარ­ტია რე­გის­ტრა­ცი­ი­დან ამო­ი­ღო, მისი ლი­დე­რე­ბი კი ირა­ნის ჯა­შუ­შო­ბა­ში და­ა­და­ნა­შა­უ­ლეს. ამის შემ­დეგ ნარ­და­რა­ნის მა­ცხოვ­რებ­ლებ­მა არა­ერ­თხელ უარი თქვეს არ­ჩევ­ნებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა­ზე, არ გა­და­ი­ხა­დეს კო­მუ­ნა­ლუ­რი გა­და­სა­ხა­დე­ბი და უარი თქვეს ბა­ქო­დან და­ნიშ­ნუ­ლი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პი­რე­ბის უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის აღი­ა­რე­ბა­ზე.

შუა სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის ჰაჯი ბახ­შის მე­ჩე­თი ნარ­და­რა­ნის რე­ლი­გი­უ­რი ცენ­ტრი იყო. ად­გი­ლობ­რი­ვი აქ­ტი­ვის­ტე­ბი იქ იკ­რი­ბე­ბოდ­ნენ, აკ­რი­ტი­კებ­დნენ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას და წვავ­დნენ ამე­რი­კი­სა და ის­რა­ე­ლის დრო­შებს.

2000-იანი წლე­ბის და­სა­წყის­ში, ჰე­ი­დარ ალი­ე­ვის მმარ­თვე­ლო­ბის დროს, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ სცა­და ამ 10 000-იანი მო­სახ­ლე­ო­ბის მქო­ნე სო­ფელ­ზე კონ­ტრო­ლის დამ­ყა­რე­ბა. 2002 წელს იქ შე­ტა­კე­ბე­ბი და­ი­წყო, რის შე­დე­გა­დაც ადა­მი­ა­ნე­ბი და­ი­ღუპ­ნენ.

2015 წელს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ ნარ­და­რან­ში სპე­ცი­ა­ლუ­რი ოპე­რა­ცია ჩა­ა­ტა­რა იმ მო­ტი­ვით, რომ სო­ფელ­ში ტე­რო­რის­ტუ­ლი თავ­დას­ხმა იგეგ­მე­ბო­და. მა­ცხოვ­რებ­ლე­ბი აცხა­დებ­დნენ, რომ ისი­ნი მშვი­დო­ბი­ან შეკ­რე­ბა­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­დნენ. შე­დე­გად, 7 ადა­მი­ა­ნი და­ი­ღუ­პა, ათო­ბით კი და­ა­კა­ვეს და ხან­გრძლი­ვი პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯეს.

ნარ­და­რა­ნი წარ­მა­ტე­ბით და­ი­მორ­ჩი­ლეს. ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის თქმით, ამ­ჟა­მინ­დე­ლი მთავ­რო­ბა ბა­ქოს ერ­თგუ­ლია; სოფ­ლის რამ­დე­ნი­მე ად­გი­ლას პო­ლი­ცი­ის პოს­ტე­ბია გან­თავ­სე­ბუ­ლი, რაც მათ გამ­ვლე­ლე­ბი­სა და მან­ქა­ნე­ბის გა­ჩხრე­კის სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს.

ამ­ჟა­მად, ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბი ამ­ბო­ბენ, რომ რო­დე­საც ნარ­და­რან­ში რამ­დე­ნი­მე ადა­მი­ა­ნი იკ­რი­ბე­ბა, მა­შინ­ვე იქ­ცე­ვენ პო­ლი­ცი­ის ყუ­რა­დღე­ბას. რეს­პონ­დენ­ტე­ბის თქმით, ყვე­ლა ჩაის სახ­ლი – ტრა­დი­ცი­უ­ლი შეკ­რე­ბის ად­გი­ლე­ბი – 10 წლის წინ და­ი­ხუ­რა.

• მაგ­რამ მალე იქ კა­ზი­ნო გა­იხ­სნე­ბა – ეს ამ­ჟა­მად ქვე­ყა­ნა­ში პირ­ვე­ლი და ერ­თა­დერ­თი ასე­თი და­წე­სე­ბუ­ლე­ბაა.

აზერ­ბა­ი­ჯან­ში კა­ზი­ნო­ე­ბის ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა 1998 წელს, მოქ­მე­დი პრე­ზი­დენ­ტის მა­მამ, ჰე­ი­დარ ალი­ევ­მა აკ­რძა­ლა.

დად­გე­ნი­ლე­ბა­ში ნათ­ქვა­მი იყო, რომ კა­ზი­ნო­ე­ბი “ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბი­ან ეროვ­ნულ მო­რალს“, “უარ­ყო­ფით გავ­ლე­ნას ახ­დე­ნენ ახალ­გაზ­რდა თა­ო­ბის აღ­ზრდა­სა და ზნე­ობ­რივ გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე“, “აზი­ა­ნე­ბენ ეკო­ნო­მი­კას“ და “აკა­ნო­ნე­ბენ უკა­ნო­ნოდ მი­ღე­ბულ შე­მო­სა­ვალს“.

თუმ­ცა, 2025 წლის ზა­ფხუ­ლის და­სა­წყის­ში პარ­ლა­მენ­ტმა ხე­ლახ­ლა და­ა­კა­ნო­ნა კა­ზი­ნო­ე­ბი, იმ პი­რო­ბით, რომ ასე­თი და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბი გან­თავ­სდე­ბო­და ხე­ლოვ­ნურ კუნ­ძულ­ზე.

ამ­ჟა­მად ერ­თა­დერ­თი ხე­ლოვ­ნუ­რი კუნ­ძუ­ლი Sea Breeze-ის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მდე­ბა­რე­ობს.

• “აგა­ლა­რო­ვის კა­ნო­ნი“

რაც შე­ე­ხე­ბა აზერ­ბა­ი­ჯა­ნელ ბიზ­ნეს­მენს, მან კა­რი­ე­რა მა­მას­თან, არაზ აგა­ლა­როვ­თან და­ი­წყო. აზერ­ბა­ი­ჯა­ნელ – რუსი მი­ლი­არ­დე­რი, ფლობს Crocus Group-ის ჰოლ­დინგს, რო­მე­ლიც ფლობს სა­ვაჭ­რო და გა­სარ­თობ ცენ­ტრებს, ასე­ვე უძ­რავ ქო­ნე­ბას.

ოჯა­ხი ბა­ქო­დან მოს­კოვ­ში გა­და­ვი­და, რო­დე­საც ემი­ნი 4 წლის იყო და მო­ზარ­დმა გა­ნათ­ლე­ბა და­სავ­ლეთ­ში მი­ი­ღო.

რუ­სეთ­ში დაბ­რუ­ნე­ბის შემ­დეგ, ის ჯერ კო­მერ­ცი­უ­ლი დი­რექ­ტო­რი და შემ­დეგ მა­მა­მი­სის კომ­პა­ნი­ის ვიცე-პრე­ზი­დენ­ტი გახ­და, ამავდრო­უ­ლად კი მუ­სი­კა­ლუ­რი კა­რი­ე­რა გა­ნა­ვი­თა­რა – სას­ცე­ნო სა­ხე­ლით EMIN.

2023 წელს მან Crocus Group და­ტო­ვა და თა­ვი­სი კომ­პა­ნი­ის – Agalarov Development-ის მარ­თვას შე­უდ­გა. კომ­პა­ნია პრო­ექ­ტე­ბის უმე­ტე­სო­ბას აზერ­ბა­ი­ჯან­ში ახორ­ცი­ე­ლებს.

45 წლის აგა­ლა­რო­ვი პრე­ზი­დენ­ტის ქა­ლიშ­ვილ­ზე ლე­ი­ლა ალი­ე­ვა­ზე იყო და­ქორ­წი­ნე­ბუ­ლი. ისი­ნი 10 წლის წინ გან­ქორ­წინ­დნენ, მაგ­რამ კონ­სერ­ვა­ტი­უ­ლი აზერ­ბა­ი­ჯა­ნუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის ის კვლავ საპ­რე­ზი­დენ­ტო ოჯა­ხის წევ­რია.

ოპო­ზი­ცი­ამ აზერ­ბა­ი­ჯან­ში კა­ზი­ნო­ე­ბის მშე­ნებ­ლო­ბის ნე­ბარ­თვის ახალ კა­ნონს “აგა­ლა­რო­ვის კა­ნო­ნი“ უწო­და და მას ილ­ჰამ ალი­ე­ვის პი­რად კე­თილ­გან­წყო­ბად მი­იჩ­ნევს. წყა­რო

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ “ემინს” სა­ქარ­თვე­ლო­ში ქარ­თუ­ლი ესტრა­დის ვარ­სკვლავ ნანი ბრეგ­ვა­ძეს­თან ერ­თად ჩა­წე­რი­ლი სიმ­ღე­რი­თა და ერ­თობ­ლი­ვი კლი­პით იც­ნო­ბენ. მომ­ღერ­ლე­ბის კო­ლა­ბო­რა­ცია 2023 წელს შედ­გა.