როგორ ცხოვრობს ქართულ კალათბურთის ლეგენდა ნიკოლოზ დერიუგინი დღეს? – “თბილისში რომ გადმოვედი, ჯერ კიდევ ქუთაისურად ვუქცევდი, “აქანე და იქანე”, რაც ამხიარულებდა თანაგუნდელებს”

1982 წლის კო­ლუმ­ბი­ის მსოფ­ლი­ოს ჩემ­პი­ო­ნა­ტი კა­ლათ­ბურთში იმ­დე­ნად ჩახ­ლარ­თუ­ლი და დრა­მა­ტუ­ლი გა­მო­ვი­და, რომ ჩემი ძვე­ლისძვე­ლი ბლოკ­ნო­ტი თუ არ მო­ვიშ­ვე­ლიე, ისე დე­ტა­ლებს ვერ გა­ვიხ­სე­ნებ. მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში მხო­ლოდ ის შე­მომ­რჩა, რომ ტუ­რის­ტულ ჯგუფ­თან ერ­თად კო­ლუმ­ბი­ა­ში იმ­ყო­ფე­ბო­და თბი­ლი­სის “დი­ნა­მოს” ვე­ტე­რა­ნი კა­ლათ­ბურ­თე­ლი ლე­ვან ჩხიკ­ვა­ძე;

ჩემ­პი­ო­ნა­ტის მატ­ჩებს სჯი­და სა­ერ­თა­შო­რი­სო კა­ტე­გო­რი­ის არ­ბიტ­რი გი­ორ­გი (გოგი) ავა­ლიშ­ვი­ლი და, რაც მთა­ვა­რია, ჩემ­პი­ო­ნის ტი­ტუ­ლი მო­ი­პო­ვა ნი­კო­ლოზ დე­რი­უ­გინ­მა. 30 აპ­რილს მას 65 წელი შე­უს­რულ­და.

კო­ლია ფი­ზკულ­ტუ­რის ინ­სტი­ტუ­ტში პირ­ვე­ლად 1975 წელს, სე­სი­ე­ბის დროს და­ვი­ნა­ხე. სკო­ლა ის-ის იყო და­ამ­თავ­რა, მაგ­რამ უკვე თბი­ლი­სის “დი­ნა­მო­ში” თა­მა­შობ­და და სა­ყო­ველ­თაო სიმ­პა­თი­ი­თაც სარ­გებ­ლობ­და. ფა­კულ­ტე­ტის დე­კა­ნი, ქალ­ბა­ტო­ნი ზა­ი­რა ნა­თა­ძე კა­თედ­რი­დან კა­თედ­რა­ზე დაჰ­ყვე­ბო­და, რო­მე­ლი­მე ლექ­ტორს გა­მოც­და­ზე რომ არ და­ე­ჩაგ­რა… ტან­მა­ღა­ლი ბი­ჭე­ბი ქარ­თულ კა­ლათ­ბურთს ყო­ველ­თვის უჭირ­და. თა­ვის დრო­ზე ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი ჩვენს გუნდში ოთარ ქორ­ქია იყო (190 სმ). მერე ან­ზორ ლეჟა­ვა გა­მოჩ­ნდა (210 სმ), 1970-იანი წლე­ბის შუა პე­რი­ო­დი­დან კი კო­ლია დე­რი­უ­გი­ნის (206 სმ) ეპო­ქა დად­გა. იმ დრო­ის­თვის საბ­ჭო­თა ნაკ­რებს უკვე ჰყავ­და კო­ლი­ა­ზე უფრო მა­ღა­ლი ცენ­ტრა­ლუ­რი თავ­დამ­სხმე­ლე­ბი, მაგ­რამ დე­რი­უ­გი­ნი ტოლს არა­ვის უდებ­და. პი­რი­ქით, ბევ­რს აშ­კა­რად ჩაგ­რავ­და კი­დეც, გან­სა­კუთ­რე­ბით – 220-სან­ტი­მეტ­რი­ან გი­განტს, ვლა­დი­მირ ტკა­ჩენ­კოს.

იმ­ხა­ნად დე­რი­უ­გი­ნი და­ახ­ლო­ე­ბით 100 კგ-ს იწო­ნი­და, ტკა­ჩენ­კო კი თა­ვი­სი 140 კგ-ით ნამ­დვი­ლი გო­ლი­ა­თი იყო და საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი­სა და ევ­რო­პის სა­უ­კე­თე­სო ცენ­ტრა­დაც ით­ვლე­ბო­და. ის რომ სა­ჯა­რი­მო­ში დად­გე­ბო­და, სხვე­ბის­თვის ად­გი­ლი აღარ რჩე­ბო­და… თუმ­ცა კო­ლია ქუ­თა­ი­სუ­რი ხრი­კე­ბით მა­ინც ახერ­ხებ­და მის გამ­წა­რე­ბას. საკ­მა­რი­სი იყო ვლა­დი­მი­რი ოდ­ნავ შეს­ჯა­ხე­ბო­და დე­რი­უ­გინს, ეს უკა­ნას­კნე­ლი ისე გა­ა­ფორ­მებ­და ამ უმ­ნიშ­ვნე­ლო კონ­ტაქტს, რომ მსა­ჯი იმ­წამ­სვე ჩასტვენ­და…

ნი­კო­ლოზ დე­რი­უ­გი­ნი ქუ­თა­ის­ში და­ი­ბა­და და გა­ი­ზარ­და. კა­ლათ­ბურ­თსაც იქ ეზი­ა­რა საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის დამ­სა­ხუ­რე­ბულ მწვრთნელ სუ­ლი­კო თორ­თლა­ძეს­თან. სწო­რედ მის ხელ­ში და­ოს­ტატ­დნენ ოლიმ­პი­უ­რი ჩემ­პი­ო­ნე­ბი – ზუ­რაბ სა­კან­დე­ლი­ძე და მი­ხე­ილ ქორ­ქია. რო­გორც ბა­ტო­ნი სუ­ლი­კო იხ­სე­ნებ­და, ბავ­შვო­ბა­ში დე­რი­უ­გი­ნი არაფ­რით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და თა­ნა­გუნ­დე­ლე­ბის­გან. მერე თან­და­თან აი­ყა­რა ტანი, ამას­თან, სა­ოც­რად მოქ­ნი­ლი იყო.

ნი­კო­ლოზ დე­რი­უ­გი­ნი იხ­სე­ნებს:

“თბი­ლის­ში რომ გად­მო­ვე­დი, “დი­ნა­მო­ში” სა­კან­დე­ლი­ძე და ქორ­ქია დამ­ხვდნენ. ჯერ კი­დევ ქუ­თა­ი­სუ­რად ვუქ­ცევ­დი, “აქა­ნე და იქა­ნე”, რაც ძა­ლი­ან ამ­ხი­ა­რუ­ლებ­და თა­ნა­გუნ­დე­ლებს. თბი­ლად მი­მი­ღეს, გან­სა­კუთ­რე­ბით – მიშა ქორ­ქი­ამ. მერე ნაკ­რებ­შიც ერ­თად ვი­თა­მა­შეთ და 1977 წელს სა­კონ­ტი­ნენ­ტთა­შო­რი­სო თა­სიც ერ­თად მო­ვი­გეთ. მიშა მო­ე­დან­ზე ჩემი სა­უ­კე­თე­სო პარტნი­ო­რი იყო. 1975 წლის სა­კავ­ში­რო ჩემ­პი­ო­ნატ­ში მოს­კოვ­ში ად­გი­ლობ­რივ არ­მი­ე­ლებს ვხვდე­ბო­დით. ეს გუნ­დი პრაქ­ტი­კუ­ლად საბ­ჭო­თა ნაკ­რე­ბი იყო, ამი­ტომ ვი­ცო­დით, რომ წა­ვა­გე­ბით, და წა­ვა­გეთ კი­დე­ვაც – 100:110, მაგ­რამ ამ მატჩში ბი­ჭებ­მა ჩემი გა­მოც­და გა­და­წყვი­ტეს და ერ­თთა­ვად მე მა­მა­რა­გებ­დნენ ბურ­თე­ბით. მეც თა­მა­ში გა­მო­მი­ვი­და და არ­მი­ე­ლებს 57 ქულა ჩა­ვუგ­დე. თან არ და­გა­ვი­წყდეთ, მა­შინ ჯერ კი­დევ არ იყო 3-ქუ­ლი­ა­ნი ტყორ­ცნე­ბი… სა­კავ­ში­რო ნაკ­რე­ბის მწვრთნელ­მა, ალექ­სან­დრე გო­მელსკიმ პირ­ვე­ლად სწო­რედ მა­შინ მო­მაქ­ცია ყუ­რა­დღე­ბა. მოს­კოვ­შიც მიწ­ვევ­და თა­ვის კლუბ­ში, ცსკა-ში, კარგ პი­რო­ბებ­საც მთა­ვა­ზობ­და, მაგ­რამ მე ქუ­თა­ი­სი­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს გა­რე­შე ცხოვ­რე­ბა ვერ წარ­მო­მედ­გი­ნა და უარი ვუ­თხა­რი. შე­იძ­ლე­ბა ამი­ტო­მაც აჭი­ა­ნუ­რებ­და ნაკ­რებ­ში ჩემს მიწ­ვე­ვას. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით თა­ვად აღი­ა­რა ეს. ასე რომ, 1980 წლის მოს­კო­ვის ოლიმ­პი­ა­დამ­დე მნიშ­ვნე­ლო­ვან ტურ­ნი­რებ­ში არც მი­თა­მა­შია. მოს­კოვ­ში კი, გახ­სოვთ, რაც დაგ­ვე­მარ­თა. ამე­რი­კე­ლე­ბის დე­ლე­გა­ცია ბო­ი­კო­ტის გამო არ მო­ნა­წი­ლე­ობ­და ოლიმ­პი­ურ თა­მა­შებ­ში. იუ­გოს­ლა­ვი­ე­ლებს ევ­რო­პის ბოლო ჩემ­პი­ო­ნატ­ში ლა­მის 20-ქუ­ლი­ა­ნი სხვა­ო­ბით მო­ვუ­გეთ, სხვა გუნ­დე­ბი კი სე­რი­ო­ზულ მე­ტო­ქე­ე­ბად არ მიგ­ვაჩ­ნდა და ვფიქ­რობ­დით, რომ ოქ­როს მედ­ლე­ბი გა­რან­ტი­რე­ბუ­ლი გვქონ­და. ალ­ბათ სწო­რედ მე­ტო­ქე­ე­ბის შე­უ­ფა­სებ­ლო­ბა იყო ჩვე­ნი და­მარ­ცხე­ბის მი­ზე­ზი. ჯერ კი­დევ ფი­ნა­ლუ­რი ეტა­პის მატ­ჩე­ბი მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და, გო­მელსკიმ რომ გვი­თხრა: ამ თა­მაშს რომ მო­ი­გებთ, ჩე­კებს მოგ­ცემთ და ყვე­ლას ახალ­თა­ხალ “ვოლ­გებს” და­გი­რი­გებ­თო. ყვე­ლა­ფერ­მა ამან ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რად იმოქ­მე­და ჩვენ­ზე და იუ­გოს­ლა­ვი­ე­ლე­ბის გარ­და წა­ვა­გეთ იტა­ლი­ე­ლებ­თა­ნაც და სა­ბო­ლო­ოდ მე­სა­მე ად­გილ­ზე აღ­მოვ­ჩნდით, ჩემ­პი­ო­ნე­ბი კი იუ­გოს­ლა­ვი­ე­ლე­ბი გახ­დნენ”.

ნი­კო­ლოზ დე­რი­უ­გი­ნის­თვის ოლიმ­პი­უ­რი ბრინ­ჯაო ალ­ბათ კა­რი­ე­რის ყვე­ლა­ზე დიდი იმედ­გაც­რუ­ე­ბა იყო. მით უმე­ტეს, რომ თა­ვად ური­გოდ არ თა­მა­შია. პრინ­ცი­პულ მე­ტო­ქე­ებ­თან – იუ­გოს­ლა­ვი­ე­ლებ­თან და ბრა­ზი­ლი­ე­ლებ­თან მატ­ჩებ­ში, 13 და 14 ქუ­ლით სა­უ­კე­თე­სო­თა შო­რის იყო, ხოლო სას­ტარ­ტო შეხ­ვედ­რა­ში ინ­დო­ე­თის გუნდთან ალექ­სან­დრე სალ­ნი­კოვ­თან ერ­თად 17 ქუ­ლით ყვე­ლა­ზე შე­დე­გი­ა­ნი აღ­მოჩ­ნდა.

მოს­კოვ­ში მი­ღე­ბუ­ლი მწა­რე გა­მოც­დი­ლე­ბა, რო­გორც ჩანს, გუნ­დმაც და მთა­ვარ­მა მწვრთნელ­მაც გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეს და მომ­დევ­ნო ტურ­ნი­რებ­ში ისევ და­იბ­რუ­ნეს პირ­ვე­ლო­ბა. 1981 წლის პრა­ღის ევ­რო­პის ჩემ­პი­ო­ნატ­ზე საბ­ჭო­თა ნაკ­რებ­მა იტა­ლი­ე­ლებს 30-ქუ­ლი­ა­ნი სხვა­ო­ბით მო­უ­გო, ბალ­კა­ნე­ლე­ბი კი 20-ქუ­ლი­ა­ნი უპი­რა­ტე­სო­ბით და­ა­მარ­ცხა და კონ­ტი­ნენ­ტის ჩემ­პი­ო­ნის ტი­ტუ­ლიც მო­ი­პო­ვა.

რო­გორც და­სა­წყის­ში აღ­ვნიშ­ნე, ერ­თობ ჩახ­ლარ­თუ­ლი სი­ტუ­ა­ცია შე­იქ­ნა 1982 წლის კო­ლუმ­ბი­ის მსოფ­ლი­ოს ჩემ­პი­ო­ნატ­ზე. შე­სარ­ჩევ ქვეჯ­გუფ­ში აშშ-ის გუნ­დი მო­უ­ლოდ­ნე­ლად და­მარ­ცხდა ეს­პა­ნე­თის ნაკ­რებ­თან 99:109. ბრა­ზი­ლი­ე­ლებ­მა წა­ა­გეს ავ­სტრა­ლი­ე­ლებ­თა­ნაც და საბ­ჭო­თა კა­ლათ­ბურ­თე­ლებ­თა­ნაც. ისი­ნი პირ­ვე­ლად ვერ მოხ­ვდნენ ფი­ნა­ლურ შვი­დე­ულ­ში. ჩემ­პი­ო­ნა­ტის კი­დევ ერ­თმა ფა­ვო­რიტ­მა, იუ­გოს­ლა­ვი­ის გუნ­დმა, 81:88 დათ­მო შეხ­ვედ­რა აშშ-ის ნაკ­რებ­თა­ნაც და საბ­ჭო­თა გუნდთა­ნაც 94:99. თა­ვის მხრივ, საბ­ჭო­ე­ლებს ამე­რი­კე­ლებ­მა სძლი­ეს, მაგ­რამ სუ­პერ­ფი­ნალ­ში ისევ საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი­სა და აშშ-ის გუნ­დე­ბი და­უ­პი­რის­პირ­დნენ ერ­თმა­ნეთს.

ნი­კო­ლოზ დე­რი­უ­გი­ნი:

– გა­დამ­წყვე­ტი შეხ­ვედ­რა აშშ-ის ნაკ­რებ­თან დრა­მა­ტუ­ლი გა­მო­ვი­და. თა­ვი­დან 31:20 დავ­წი­ნა­ურ­დით, მაგ­რამ ტა­ი­მის მი­წუ­რულს 49:47 მე­ტო­ქე­ე­ბი გა­ვიდ­ნენ წინ. შეს­ვე­ნე­ბის შემ­დეგ თა­მა­ში ქულა ქუ­ლა­ში გაგ­რძელ­და, თუმ­ცა ინი­ცი­ა­ტი­ვას მა­ინც ამე­რი­კე­ლე­ბი ფლობ­დნენ. სწო­რედ ამ დროს მი­თხრა გო­მელსკიმ: მო­ემ­ზა­დე, მო­ე­დან­ზე უნდა შე­გიყ­ვა­ნოო. ასეთ დროს გა­მოც­დილ კა­ლათ­ბურ­თე­ლებ­საც არ უნ­დათ ხოლ­მე თა­მაშ­ში ჩარ­თვა. არც მე მინ­დო­და და მო­თელ­ვას ვა­ჭი­ა­ნუ­რებ­დი, მაგ­რამ ბო­ლოს მა­ინც მო­მი­წია მო­ე­დან­ზე გას­ვლამ. მახ­სოვს, ტრი­ბუ­ნი­დან ლე­ვან ჩხიკ­ვა­ძე მამ­ხნე­ვებ­და: “მიდი კო­ლია, მიდი!” ამან რა­ღაც­ნა­ი­რად იმოქ­მე­და ჩემ­ზე და რამ­დე­ნი­მე წუთ­ში 7 ქულა მო­ვაგ­რო­ვე. წინ გა­ვე­დით და, რაც მთა­ვა­რია, თა­მა­ში უკვე ჩვენ მიგ­ვყავ­და. 95:94 გა­ვი­მარ­ჯვეთ და ზუ­რაბ სა­კან­დე­ლი­ძის შემ­დეგ მე­ო­რე ქარ­თვე­ლი კა­ლათ­ბურ­თე­ლი გავ­ხდი, რო­მელ­მაც მსოფ­ლი­ოს ჩემ­პი­ო­ნის ტი­ტუ­ლი მო­ი­პო­ვა.

– ქარ­თვე­ლი კა­ლათ­ბურ­თე­ლიო, ახ­სე­ნე, და სწო­რედ ქარ­თვე­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით მინ­და გკი­თხო. ოლიმ­პი­უ­რი ჩემ­პი­ო­ნი, სერ­გეი კო­ვა­ლენ­კო ქარ­თუ­ლი კა­ლათ­ბურ­თის აღ­ზრდი­ლია, თუმ­ცა პორტ-არ­ტურ­ში იყო და­ბა­დე­ბუ­ლი. ჩვე­ნი ლე­გენ­და­რუ­ლი მძლე­ოს­ნის, სამ­გზის ოლიმ­პი­უ­რი ჩემ­პი­ო­ნის, ვიქ­ტორ სა­ნე­ე­ვის წი­ნაპ­რე­ბი სტავ­რო­პო­ლის მხა­რი­დან იყ­ვნენ. ოლეგ ბლო­ხი­ნის ყო­ფი­ლი მე­უღ­ლე, მსოფ­ლი­ოს აბ­სო­ლუ­ტუ­რი ჩემ­პი­ო­ნი მხატ­ვრულ ტან­ვარ­ჯიშ­ში, ირი­ნა დე­რი­უ­გი­ნა უკ­რა­ი­ნე­ლია. შენი წი­ნაპ­რე­ბი სა­ი­დან ჩა­მო­ვიდ­ნენ სა­ქარ­თვე­ლო­ში?

– სი­მარ­თლე გი­თხრა, ამის შე­სა­ხებ ბევ­რი არა­ფე­რი ვიცი. ვიცი მხო­ლოდ, რომ მა­მა­ჩე­მი ტყი­ბულ­ში და­ი­ბა­და. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ტყი­ბუ­ლი მა­ღა­რო­ე­ლე­ბის ქა­ლა­ქია. ქვა­ნახ­ში­რის მო­პო­ვე­ბა იქ XIX სა­უ­კუ­ნის შუა პე­რი­ო­დი­დან და­ი­წყეს. სა­ჭი­რო იყო საქ­მის მცოდ­ნე სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის მოწ­ვე­ვა და ასე მოხ­ვდა დე­რი­უ­გი­ნე­ბის გვა­რის ჩვე­ნი შტო სა­ქარ­თვე­ლო­ში. მერე უკვე მშობ­ლე­ბი ქუ­თა­ის­ში გა­და­სახ­ლდნენ.

– ძა­ლი­ან დიდ სი­ა­მოვ­ნე­ბას მა­ნი­ჭებს ნო­დარ დუმ­ბა­ძის მშობ­ლი­უ­რი გუ­რუ­ლე­ბის ენა­ზე რომ მეს­მის სა­უ­ბა­რი. დიდ პა­ტივს ვცემ მეგ­რე­ლებს და სვა­ნებს, თა­ვი­ან­თი ენა რომ შე­ი­ნარ­ჩუ­ნეს. ქუ­თა­ი­სი ქარ­თუ­ლად კი ლა­პა­რა­კობს, მაგ­რამ მა­ინც თა­ვი­სი სა­ო­ცა­რი კო­ლო­რი­ტი აქვს. შენ თუ შე­ი­ნარ­ჩუ­ნე შენი კუ­თხის “აქა­ნა და იქი­ნე”?

– კარ­გად მახ­სოვს, თბი­ლის­ში რომ ჩა­მო­ვე­დი, “დი­ნა­მოს” კა­ლათ­ბურ­თე­ლე­ბის დიღ­მის ბა­ზა­ზე ვცხოვ­რობ­დი და პირ­ვე­ლი ინ­ტერ­ვიუ ჩემ­თან სწო­რედ შენ ჩა­წე­რე. მა­შინ სუფ­თა ქუ­თა­ი­სუ­რად ვუქ­ცევ­დი. თან რუ­სულ სკო­ლა­ში ვსწავ­ლობ­დი და გა­მარ­თუ­ლი ქარ­თუ­ლით ხე­ი­რი­ა­ნად ვერც ვლა­პა­რა­კობ­დი. მას შემ­დეგ აგერ უკვე ნა­ხე­ვა­რი სა­უ­კუ­ნე გა­ვი­და და დღეს “ის­თეს” და “მას­თეს” აღარ ვამ­ბობ. ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი თბი­ლი­სუ­რი ქარ­თუ­ლით ვსა­უბ­რობ.

– რამ­დე­ნი წლის იყა­ვი, თბი­ლის­ში რომ ჩა­მო­გიყ­ვა­ნეს?

– მე­ცხრე და მე­ა­თე კლა­სი აქ და­ვამ­თავ­რე. ვერ ვი­ტყვი, რომ ხუ­თო­სა­ნი ვი­ყა­ვი, თუმ­ცა, ვიდ­რე “დი­ნა­მო­ში” გად­მო­მიყ­ვან­დნენ, ნორ­მა­ლუ­რად ვსწავ­ლობ­დი, მერე კი შე­ჯიბ­რე­ბე­ბი, შეკ­რე­ბე­ბი და­მე­წყო და სწავ­ლის­თვის უკვე ნაკ­ლე­ბი დრო მრჩე­ბო­და. თან ქუ­თა­ის­ში დე­და­ჩე­მი მა­კონ­ტრო­ლებ­და. იქ უფრო მო­წეს­რი­გე­ბუ­ლი მოს­წავ­ლე ვი­ყა­ვი და “ზა­ვოდ­ში” სის­ტე­მა­ტუ­რად დავ­დი­ო­დი სკო­ლა­ში.

– ქუ­თა­ის­ში შენი მწვრთნე­ლი ბა­ტო­ნი სუ­ლი­კო თორ­თლა­ძე იყო. ის თუ გა­კონ­ტრო­ლებ­და ხოლ­მე, თუ გჭირ­დე­ბო­და უფ­რო­სის მკაც­რი ხელი? მიშა ქორ­ქი­ამ ერთხელ თურ­მე ისე გა­აბ­რა­ზა ბა­ტო­ნი სუ­ლი­კო, რომ მან სილა გა­აწ­ნა მე­ცხრე თუ მე­ა­თეკ­ლა­სელ მი­შას. შენ რო­გორ გექ­ცე­ო­და თორ­თლა­ძე?

– რაც მი­თხა­რი, პირ­ვე­ლად მეს­მის, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მი­შას­თან ვმე­გობ­რობ­დი. რაც შე­ე­ხე­ბა ბა­ტო­ნი სუ­ლი­კოს ჩემ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბას, ყო­ველ­თვის მა­მაშ­ვი­ლუ­რად მექ­ცე­ო­და. ძა­ლი­ან ვუყ­ვარ­დი. სულ მე­ფე­რე­ბო­და. თორ­თლა­ძე ინ­ტე­ლი­გენ­ტი კაცი იყო. მთელ ქუ­თა­ისს უყ­ვარ­და. თუ გა­ვაბ­რა­ზებ­დით, “შე შო­ბელ­ძაღ­ლო” – გვე­ტყო­და და სულ ეს იყო.

– კო­ლია, კარ­გა ხა­ნია ვსა­უბ­რობთ და არა­ფე­რი გით­ქვამს შენი ოჯა­ხის შე­სა­ხებ. მე­უღ­ლე, შვი­ლე­ბი – რას საქ­მი­ა­ნო­ბენ? შენ თა­ვად რო­გორ ხარ?

– ჩემი მე­უღ­ლე პრო­ფე­სი­ით ექი­მია, მა­დო­ნა ცა­ა­ვა.

– ე.ი. მეგ­რე­ლი მე­უღ­ლე გყო­ლია. მეგ­რუ­ლი თუ გას­წავ­ლა?

– ჭიჭე-ჭიჭე (ცოტ-ცოტა)… მყავს უფ­რო­სი ბიჭი, ნი­კუ­შა, პირ­ვე­ლი მე­უღ­ლის­გან. ისიც საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლია. ამე­რი­კა­ში სწავ­ლობ­და და კა­ლათ­ბურ­თსაც თა­მა­შობ­და. თუმ­ცა ახლა უკვე ლა­მის 40 წლი­საა. ჯერ არ და­ო­ჯა­ხე­ბუ­ლა. სა­ქარ­თვე­ლო­ში რომ ჩა­მო­ვალ, მერე მო­ვიყ­ვან ცოლ­სო, – მე­უბ­ნე­ბა. მა­დო­ნას­თან შე­მე­ძი­ნა ქა­ლიშ­ვი­ლი ანა, 22 წლი­საა. მე­ო­თხე კურ­სის სტუ­დენ­ტია. მე თა­ვად, ჯან­მრთე­ლო­ბის მხრივ ახლა არა მი­შავს. ვცდი­ლობ, სა­კუ­თარ თავს მივ­ხე­დო. სა­ცუ­რაო აუზ­ზე დავ­დი­ვარ. მან­ქა­ნით აღარ ვმგზავ­რობ, ფე­ხით სი­ა­რულს ვამ­ჯო­ბი­ნებ. 55-ე სკო­ლა­ში სპორ­ტულ დარ­ბაზს ვქი­რა­ობ და იქ ვა­ვარ­ჯი­შებ ბავ­შვებს. ყვე­ლამ იცის, მე რომ დარ­ბა­ზის იჯა­რის­თვის ფუ­ლის გა­დახ­და მიხ­დე­ბა, მაგ­რამ ეს არც არა­ვის არ აღელ­ვებს. დე­რი­უ­გი­ნი ახლა აღა­რა­ვის სჭირ­დე­ბა…

– ნუ გიკვირს, კოლია. შენ გარდა, საქართველოს მთავრობამ ჩვენი ქვეყნის XX საუკუნის 1 სპორტსმენი, სამგზის ოლიმპიური ჩემპიონი ვიქტორ სანეევი დაივიწყა. აქ პარტიები და პოლიტიკა არაფერ შუაშია. ფაქტია – ქართული სპორტის ლეგენდა ავსტრალიაში გადაიხვეწა და იქ გარდაიცვალა. პირადად მე, ჩინოსნებზე მეტად, ხალხის ხსოვნას ვცემ პატივს; მათ თუ ახსოვხარ?

– უფრო – ჩემს თაობას. ქუჩაში რომ მივდივარ, ბევრი მცნობს. მესალმებიან. ზოგი მაჩერებს და მესაუბრება. მართალი ხარ. ეს მეც ძალიან მსიამოვნებს. ჩემს ჯგუფში კალათბურთზე ბევრს იმიტომ მოჰყავს შვილები და შვილიშვილები, რომ მე კოლია დერიუგინი ვარ: იციან, რომ ბევრი რამ შემიძლია ვასწავლო მათ ბავშვებს.

– ერთი პერიოდი “დინამოს” კალათბურთელებს დავყვებოდი რეპორტაჟების წასაყვანად და, თუ არ ვცდები, ლენინგრადში თვალი მოვკარი, რომ სასტუმროში ვლადიმირ ტკაჩენკო და ალექსანდრე ბელოსტენნი არყებით სავსე ჩანთით ჩაიკეტნენ ნომერში. შენ არ გეპატიჟებოდნენ ხოლმე?

– მე მაგათ კამპანიაში არ შევდიოდი, მაგრამ რესტორანში ერთად, რა თქმა უნდა, ვყოფილვართ. მერეც, საბჭოთა კავშირი რომ დაიშალა, ერთმანეთი არ დაგვიკარგავს. არვიდას საბონისთანაც ვმეგობრობ, თუმცა ისე ხშირად ვეღარ ვხვდებით ერთმანეთს.

– ყველა დროის ქართველი ცენტრალური თავდამსხმელებიდან ვის დააყენებდი? 1-ად – ოთარ ქორქიას თუ ზაზა ფაჩულიას?

– რა თქმა უნდა, ოთარ ქორქიას. ის საუკეთესო იყო თბილისის “დინამოშიც”, საბჭოთა კავშირშიც და ევროპაშიც. რუსებიც აღიარებენ ამას. ქართველებიდან სსრკ-ის ნაკრების კაპიტანი ერთადერთი ქორქია იყო. ზაზა სხვა თაობაა. კალათბურთი უკვე მნიშვნელოვნად შეიცვალა. მეც დიდი კალათბურთი ვითამაშე, მაგრამ ქორქიასთან შედარებით, მეც მეორე რიგში ვარ. ბატონი ოთარი ლეგენდა იყო.

– დღევანდელი საქართველოს ნაკრები თუ შენი პერიოდის თბილისის “დინამო” – ვინ გაიმარჯვებდა?

– არც აქ შეიძლება შედარება. ჩემს დროს გუნდში ერთი ექიმი და ერთი მასაჟისტი გვყავდა. დღეს გუნდი რომ გამოდის მოედანზე, დამხმარე პერსონალის მთელი არმია მოჰყვება.

– ბოლოს ისიც მითხარი, ვინ მოიგებს პარიზის ოლიმპიადას კალათბურთში?

– NBA-ში დღეს ბევრი ევროპელი ვარსკვლავი თამაშობს, ამიტომ ოლიმპიადაზე რამდენიმე ევროპულ ქვეყანას ეყოლება სერიოზული გუნდი. თუმცა ამერიკელებს ძალიან ძლიერი შემადგენლობა ჰყავთ და მე მაინც მგონია, რომ ისინი გაიმარჯვებენ.

“კვირის პალიტრა”