გენინსპექვიის უფროსის ყოფილი მოადგილე, თეოლოგი და იურისტი ვარლამ ხათრიძე სოციალურ ქსელში წერს:
„მეამბოხეთა“ საქმე _____ გზა სქიზმისკენ…
ჭყონდიდის ეპარქიაში მიმდინარე პროცესები საეკლესიო და საერო სამართლის ჭრილში.
პროცესების განვითარების მოკლე ექსკურსი:
საიდან დაიწყო ყოფილი ჭყონდიდელი მიტროპოლიტი პეტრეს (ცაავა) „შინაგანი ამბოხი“ ზუსტი ათვლის წერტილი შეიძლება დღეს თვითონაც ვერ გაიხსენოს. ფაქტი კი ერთია ეს არ იყო 2019 წლის 31 ოქტომბერი, როცა წმინდა სინოდის სხდომაზე ყოფილმა მიტროპოლიტმა პეტრემ შეურაცხყოფა მიაყენა და ცილი დასწამა საქართველოს პატრიარქს. სინოდის რეაქციაც ადექვატური აღმოჩნდა, რომლის განჩინებით ის გადაყენებული იქნა ჭყონდიდელობიდან (მოციქულთა კანონი 55), აეკრძალა მღვდელმოქმედება და მოსანანიებლად გამწესდა მონასტერში. ეპარქიის დროებითი მართვა კი ეპისკოპოს გრიგოლს (კაცია) დაეკისრა.
მართალია ყოფილი მიტროპოლიტი არ დაეთანხმა გადაწყვეტილებას თუმცა საეპარქიო რეზიდენცია დატოვა. განჩინების მიუხედავად ცილისწამების გზას არა თუ უღალატა, არამედ წარმოსახვის ნიჭი გამოავლინა და ფაქტები ისე განავრცო, რომ მისი ხელდასხმული მღვდელმსახურებიც კი თავის სასარგებლოდ აქტიურობისკენ განაწყო. ამით მათ დათვური სამსახური გაუწია. ყოფილი მიტროპოლიტისთვის ასევე მიუღებელი, განსაკუთრებული გაღიზიანების და აქტიურობის გაზრდის მიზეზი აღმოჩნდა 2021 წლის 11 თებერვლის განჩინება, რომლითან ჭყონდიდის ეპარქიის მმართველად მიტროპოლიტი სტეფანე (კალაიჯიშვილი) დაინიშნა. მიტროპოლიტი სტეფანე ჩავიდა ჭყონდიდში და დაიწყო კიდევაც ამბოხი ყოფილი მმართველის მიერ ხელდასმული სასულიერო პირების მხრიდან. მათ დაუმორჩილებლობა გამოუცხადეს ახალ მიტროპოლიტს თუმცა არ დატოვეს ეპარქია და დაიწყეს თვითნებური მოქმედება. მეტიც, მათ შეწყვიტეს პატრიარქის ლოცვებში მოხსენიება და მმართველ ეპისკოპოსს არ მისცეს საეკლესიო რიტუალების შესრულების შესაძლებლობა. ამის გამართლებას სხვადასსხვა არაკანონიკური მიზეზებით შეეცადნენ. მათ ასეთ მოქმედებებს შედეგად მოჰყვა მათთვის მღვდელმოქმედების აკრძალვა და განკვეთა…
კანონიკურია:
წმინდა სინოდის გადაწყვეტილება ____ მიტროპოლიტ პეტრეს ეპარქიის მმართველობიდან ჩამოშორების, მღვდელმოქმედების შეჩერების და მოსანანიებლად მონასტერში გამწესების შესახებ (რომელიც მეუფე პეტრემ არ შეასრულა).
კანონიკურია:
ჭყონდიდის მიტროპოლიტ სტეფანეს გადაწყვეტილება ____ დაუმორჩილებელი (მეამბოხე) სასულიერო პირების მღვდელმოქმედების შეჩერების და განკვეთის თაობაზე.
ჭყონდიდის ეპარქიაში მოღვაწე ის სასულიერო პირები, რომლებიც არ ეთანხმებიან წმინდა სინოდის და მიტროპოლიტ სტეფანეს გადაწყვეტილებას არის ცდომილებაში მყოფნი. საწინააღმდეგო მსჯელობები და აზრთა წეაღსვლები უსუსური მცდელობაა კანონიკურად წარმოაჩინონ საკუთარი მცდარი მოქმედებები, მოკლებულია საღ აზრს და მოგონილია თავის გამართლების მიზნით.
ნებისმიერი ბრალი, რომ მტკიცებულებებით უნდა დასტურდებოდეს ამას არამარტო საერო სამართალი არამედ, საეკლესიო სამართალიც განსაზღვრავს. სხვაგვარად ნათქვამი ყველაფერი სიცრუეა, ცილისწამებაა. ასევე საერო და საეკლესიო სამართალწარმოების დროს განსაზღვრულია პროცედურები, მოქმედების თანმიმდევრულობა, რომლის დაცვა და შესრულება აუციებელი პირობაა. ეს, რომ სხვაგვარად იყოს ქაოსს ვერ ავცდებოდით.
რაც შეეხება ხშირად წარმოთქმულ მოსაზრებას ჩვენთან საეკლესიო სასამართლოს არქონის თაობაზე განვმარტავ, რომ ეს ფუნქცია შეთავსებული აქვს წმინდა სინოდს და კონკრეტულ, ინდივიდუალურ შემთხვევებში საეკლესიო საქმის წარმოება შეიძლება განახორციელოს წმინდა სინოდის განჩინებით შექმნილმა კომისიამ. რადგანაც სინოდის კრება ეს არის უმაღლესი (საკასაციო) ორგანო ეკლესიის წიაღში, რომელსაც საეკლესიო სასამართლოს მიერ მიღებული განჩინების რევიზია შეუძლია. აქედან გამომდინარე, საქართველოში საეკლესიო სამართლის აღსრულება ეკლესიის წიაღში სრულად შესაძლებელია.
საეკლესიო სასამართლოს ფუნქციონირება წმინდა წერილის გარდა ეფუძნება დიდ სჯულისკანონს, რომელიც მსოფლიო საეკლესიო კრებების მიერ არის მიღებული და დამტკიცებული.
მეამბოხე სასულიერო პირთა საქციელი, რომ ისინი ლოცვასა და წირვაზე არ იხსენიებენ ქვეყნის პატრიარქს, არ ემორჩიებიან მოქმედ მღვდელმთავარს, არ სცნობენ დიდი სჯულისკანონს და მას თავისი ინტერპრეტაციებით განმარტავენ, არად აგდებენ საქართველოს ავტოკეფალური მართმადიდებელი ეკლესიის მართვა-გამგეობის დებულებას (1995 წ.), ემსგავსება სქიზმას.
ერთი რამე ავიწყდებათ სქიზმაში მყოფებს, რომ ისინი მსოფლიო მართმადიდებლობის კანონიკური ნაწილი ვერ იქნებიან.
ახლა მოგახსენებთ ზემოარნიშნული „ამბოხის“ დროს საეკლესიო სამართლის პარალელურად როგორ შეიძლება ამოქმედდეს საერო კანონი. ამ შემთხვევაში ვხედავთ ეს სავალდებულოცაა.
რადგანაც დაგვავიწყდა გავიხსენოთ, რომ საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის მოხდა კონსტიტუციური შეთანხმება, რომელიც კონკორდატის სახელითაა ცნობილი (2002 წ.), რომელიც საქართველოს კანონთა იერარქიაში მეორე ადგილზეა და პირველობას მხოლოდ კონსტიტუციას უთმობს. კონკორდატის შემდეგაა საერთაშორისო ხელშეკრულება და შეთანხმება და ორგანული კანონი. ეს კონკორდატის მნიშვნელობის წარმოჩენის გამო დავწერე არაიურისტისთვის, რომ იყოს გასაგები.
კონკორდატში ვკითხულობთ:
მუხლი 1.1. სახელმწიფო და ეკლესია ადასტურებს მზადყოფნას, ითანამშრომლონ ურთიერთდამოკიდებულების პრინციპის დაცვით, ქვეყნის მოსახლეობის საკეთილდღეოდ.(ამ ვითარებაში სად ჩანს ეს თანამშრომლობა)
მუხლი 7.1 სახელმწიფო ეკლესიის საკუთრებად ცნობს საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე არსებულ მართმადიდებლურ ტაძრებს, მონასტრებს (მოქმედს და არამოქმედს), მათ ნანგრევებს, აგრეთვე, მიწის ნაკვეთებს, რომლებზეც ისინია განლაგებული.(ირღვევა თუ არა ეს ნორმა —-
როცა ოფიციალური ეკლესიისგან მიჩნეული არაკანონიკური ჯგუფი ეკლესიას ისაკუთრებს, ახდენს ტაძრის ჩაკეტვას, მოქმედ მღვდელმთავარს და მრევლს იქ არ უშვებს, ეკლესიაში და მის ტერიტორიაზე ხელს უშლის მათ თავისუფლად გადაადგილებას, შესაბამისად რელიგიური რიტუალის შესრულება ვერ ხდება).
ასევე საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსში ვკითხულობთ
მუხლი 1551. ღვთისმსახურების ან სხვა რელიგიური წესისა თუ ჩვეულების აღსრულებისათვის უკანონოდ ხელის შეშლა, ჩადენილი ძალადობით ან ძალადობის მუქარით, ანდა თუ მას ახლდა მორწმუნის ან ღვთისმსახურის რელიგიური გრძნობის შეურაცხყოფა ისჯება
●ჯარიმით ან გამასწორებელი სამუშაოთი ვადით ერთ წლამდე
●ან შინაპატიმრობით ვადით ექვსი თვიდან ერთ წლამდე
●ანდა თავისუფლების აღკვეთით ვადით ორ წლამდე.
ვხედავთ აღნიშნული ნორმა განსაზღვრავს ქმედებას, რომელიც ნაკლებად მძიმე კატეგორიის დანაშაულს განეკუთნება. დაანააშააუულს….
გვაქვს თუარა საქმე დანაშაულის ერთობლიობასთან ამ და სხვა საკითხებზე ძალოვანმა უწყებებმა უნდა იმსჯელონ. შემდეგ გამოჩნდება რეალური დანაშაულის ამსრულებელი, დანაშაულში მონაწილე, თანამონაწილეც და მიზანიც.
ასე, რომ საზოგადოებრივი უსაფრთხოების პრევენციის მიზნით (ვიდრე გვიანი არ არის) რადგანაც წახალისებული ჯგუფი ეკლესიის ჰუმანიზმს სისუსტედ განიხილავს სახელმწიფოს კანონიერმა ჩარევამ იქნებ უფრო მოგვცეს შედეგი.”- წერს ხათრიძე.