1968 წლის დასაწყისში ამერიკელი ჯარისკაცები ვიეტნამის პროვინცია Quang Ngai-ში მუდმივად განიცდიდნენ მოულოდნელ თავდასხმებს და დივერსიებს ვიეტკონგის მხრიდან.
დაზვერვის მიერ მოპოვებული ოპერატიული ინფორმაციით დადგინდა, რომ ვიეტნამელი პარტიზანების ერთ-ერთი მთავარი თავშესაფარი მდებარეობდა სოფელ მაი ლაიში.
ჯარისკაცებს უთხრეს, რომ სოფლის ყველა მკვიდრი ან ვიეტკონგოლეი იყო,
ანაც მათთან მჭიდრო კავშირი ჰქონდათ…
ამერიკელი გენერლების ბრძანებით სოფლის ყველა მკვიდრი, მათშორის მოხუცები, ქალები და ბავშვები უმოწყალოდ ამოწყვიტეს.
1968 წლის 16 მარტის დილას ჯარისკაცები ჩავიდნენ My Lai-ში ვერტმფრენით და დაიწყეს სროლა ესროდნენ ყველას ვისაც კი ისინი ხედავდნენ მამაკაცებს, ქალებს და ბავშვებს. მათ სახლებს ცეცხლი წაუკიდეს, ადამიანთა ჯგუფებს კი ყუმბარებს ესროდნენ.
სამხედრო ფოტოგრაფის რობერტ ჰაბერლის თქმით, რომელიც My Lai-ში ჯარებთან ერთად ჩავიდა, აღწერს სცენას :
ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა სცადა ქალის გაუპატიურება, რომელმაც შეძლო მასთან გამკლავება მხოლოდ იმიტომ, რომ ჰაბერლი და სხვა ფოტოგრაფები უყურებდნენ მას.
ამერიკელი ჯარისკაცები აუპატიურებდნენ10 წლიდან ზემოთ მყოფ ბავშვებს, ქალებს.
ხოცავდნენ მოხუცებს, უნადგურებდნენ საცხოვრებელს.
იქცეოდნენ, როგორც მხეცები რომელთა ამოცანაც ნამდვილად არ გახლდათ სამხედრო თვალსაზრისის და ისინი უბრალოდ აოხრებდნენ სოფელს!…
ჩემი ლაის ხოცვა-ჟლეტის დროს ასობით ადამიანი დაიღუპა.
ათობით ბავში და ქალი კი გაუპატიურებული იქნა.
მოწმეების არსებობის მიუხედავად, ამერიკის მთავრობას აშკარად არ სურდა ამ ინციდენტის გამოძიება. თავდაპირველად ეს უბრალოდ სამხედრო ოპერაციად იყო წარმოდგენილი, შემდეგ საზოგადოების ზეწოლის შედეგად განსასჯელის სკამზე მოხვდა 26 სამხედრო მოსამსახურე. თუმცა, მხოლოდ ერთ მათგანს, ლეიტენანტ უილიამ კეილის მასობრივი მკვლელობისთვის წაუყენეს ბრალი და მიუსაჯეს სამუდამო პატიმრობა.
სამი წლის შემდეგ კი იგი გაათავისუფლეს პრეზიდენტ ნიქსონისგან მიღებული შეწყალების აქტით.
ირაკლი ჯანყარაშვილი